ภาพ ข้ัอ และ ปล้องของลำต้น โ ครงสร้างของลำต้นจากปลายยอด แบ่งเป็น 4 ส่วน 1. เนื้อเยื่อเจริญปลายยอด (Apical meristem) 2. ใบเริ่มเกิด (Leaf primordium) 3. ใบอ่อน (Young leaf) 4. ลำต้นอ่อน (Young stem) ภาพ โครงสร้างจากปลายยอด โครงสร้างภาคตัดขวางของลำต้น มี 3 ชั้น คล้ายกันกับราก คือ 1. ชั้นเอพิเดอร์มิส (Epidermis) 2. ชั้นคอร์เท็กซ์ (Cortex) 3. ชั้นสตีล (Stele) ประกอบด้วย - มัดท่อลำเลียง (Vascular bundle) ได้แก่ ไซเล็ม(Xylem) โฟลเอ็ม (Phloem) - พิธ (Pith) ภาพ โครงสร้างภาคตัดขวางของลำต้นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและใบเลี้ยงคู่ ภาพซ้าย ภาคตัดขวางลำต้นพืชใบเลี้ยงคู่ ภาพขวา ภาคตัดขวางลำต้นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ชนิดของลำต้น ลำต้นแบ่งได้เป็น 2 ชนิดตามตำแหน่งที่อยู่คือ ลำต้นเหนือดิน(Aerial stem) และ ลำต้นใต้ดิน (Underground stem) ลำต้นเหนือดิน จำแนกตามลักษณะของลำต้นได้เป็น 3 ชนิด 1. ต้นไม้ใหญ่(tree) หรือไม้ยืนต้น 2. ต้นไม้พุ่ม (shrub) 3. ต้นไม้ล้มลุก (herb) ภาพ ไม้ยืนต้น ภาพ ไม้พุ่ม ภาพ ไม้ล้มลุก ลำต้นเหนือดินที่เปลี่ยนแปลงไปทำหน้าที่พิเศษ ลำต้นเหนือดินของพืชหลายชนิดอาจเปลี่ยนแปลงรูปร่างไปทำหน้าที่พิเศษ ซึ่งอาจจำแนกออกเป็นชนิดต่างๆดังต่อไปนี้ 1.
ครีพพิง สเต็ม (creeping stem) เป็นลำต้นที่ทอดหรือเลื้อยขนานไปตามผิวดินหรือน้ำทั้งนี้เพราะลำต้นอ่อนไม่สามารถตั้งตรงอยู่ได้ตามข้อมักมีรากงอกออกมาแล้วแทงลงไปในดิน เพื่อช่วยยึดลำต้น ให้แน่นอยู่กับที่ได้ แขนงที่แยกไปตามพื้นดินหรือพื้นน้ำดังกล่าวนั้น เรียกว่า stolon(สโตลอน) หรือ Runner (รันเนอร์) ได้แก่ ผักบุ้ง ผักกะเฉด ผักตบชวา แตงโมฟักทอง และสเตอเบอรี่ ภาพผักบุ้ง ภาพผักกะเฉด ภาพแตงโม ภาพ ลำต้นชนิดครีพพิง สเต็ม (creeping stem) 2. ไคลบบิง สเต็ม ( Climbing stem) เป็นลำต้นที่เลื้อยหรือไต่ขึ้นที่สูง พืชพวกนี้มักมีลำต้นอ่อนเช่นเดียวกับพวกแรก แต่ถ้ามีหลักหรือต้นไม้ที่มีลำต้นตรงอยู่ใกล้ๆมันอาจจะไต่ขึ้น ที่สูงด้วยวิธีต่างๆดังนั้นจึงจำแนก climbing stem ออกเป็นชนิดต่างๆตามลักษณะของการไต่ได้ดังนี้ 2. 1 ทวินนิง สเต็ม (twining stem) เป็นลำต้นที่ไต่ขึ้นที่สูงโดยใช้ลำต้นพันหลักเป็นเกลียวไปเช่นต้นถั่วต้นบอระเพ็ดและเถาวัลย์ต่างๆ ภาพ เถาวัลย์ ภาพ ต้นถั่วฝักยาว ภาพ ต้นบอระเพ็ด ภาพ ลำต้นแบบ ไคลบบิง สเต็ม ( Climbing stem) 2. 2 มือเกาะ (tendril stem) เป็นลำต้นที่ดัดแปลงไปเป็นมือเกาะ(tendril) สำหรับพันหลักเพื่อไต่ขึ้นที่สูง ส่วนของเทนดริลจะบิดเป็นเกลียวคล้ายลวดสปริงเพื่อให้ยืดหยุ่นเมื่อลมพัดยอดเอนไปมา เทนดริลก็จะยืดและหดได้ เช่น ต้นองุ่น บวบ น้ำเต้า ฟักทอง แตงกวา ****หมายเหตุ เทนดริลอาจจะเป็นใบที่เปลี่ยน มาก็ได้แต่จะทราบว่าเป็นใบหรือลำต้นนั้นต้องศึกษาถึงต้นกำเนิดและตำแหน่งที่งอกออกมา เช่น ถ้า งอกออกตรงซอกใบก็แสดงว่ามาจากลำต้น หรือถ้าหากมีลักษณะเป็นข้อปล้องก็แสดงว่ามาจากลำต้นเหมือนกัน ภาพ มือเกาะของต้นองุ่น ภาพ มือเกาะของต้นบวบ ภาพ มือเกาะของแตงกวา 2.
……. – ลำต้น กล้วยมีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า หัว หรือเหง้า (rhizome) ที่หัวมีตา (bud) ซึ่งจะเจริญ เป็นต้น เกิดหน่อ (sucker) หลายหน่อเรียกว่า การแตกกอ หน่อที่เกิดหรือต้นที่เห็นอยู่เหนือดิน ความจริงแล้วมิใช่ลำต้น เราเรียกว่า ลำต้นเทียม (pseudostem) ส่วนนี้เกิดจากการอัดกันแน่นของกาบใบที่เกิดจากจุดเจริญของลำต้นใต้ดิน กาบใบจะชูก้านใบและใบ และที่จุดเจริญนี้จะมีการเจริญเป็นดอกตามขึ้นมาหลังจากสิ้นสุด การเจริญของใบ ใบสุดท้ายก่อนการเกิดดอก เรียกว่า ใบธง ……. – ราก เป็นระบบรากฝอย แผ่ไปทางด้านกว้าง มากกว่าทางแนวดิ่งลึก ……. – เมล็ด มีลักษณะกลมขรุขระ เปลือกหุ้มเมล็ดมีสีดำหนาและเหนียว เนื้อในเมล็ดมีสีขาขยายพันธุ์ ด้วยการแยกหน่อหรือแยกเหง้า ……. – ดอก ดอกของกล้วยออกเป็นช่อ (inflorscence) ในช่อดอกยังมี กลุ่มของช่อดอกย่อยเป็นกลุ่มๆ ระหว่างกลุ่มของช่อดอกย่อยแต่ละช่อ จะมีกลีบประดับหรือที่เราเรียกกันว่า กาบปลี (bract) มีสีม่วงแดงกั้นไว้ กลุ่มดอกเพศเมียอยู่ที่โคนและ กลุ่มดอกเพศผู้อยู่ที่ปลาย เป็นส่วนที่เราเรียกว่า หัวปลี (male bud) ระหว่างกลุ่ม ดอกเพศเมียและดอกเพศผู้มีดอกกะเทย แต่บางพันธุ์ก็ไม่มี ในช่อดอกย่อยแต่ละช่อมีดอกเรียงซ้อนกันอยู่ ๒ แถว ถ้าเป็นดอกเพศเมีย ดอกเหล่านี้จะ เจริญต่อไปเป็นผล …….
3 กรัม - โปรตีน 0. 9 กรัม - ไขมัน 0. 2 กรัม - คาร์โบไฮเดรต 31. 7 กรัม - ไฟเบอร์ 1. 9 กรัม - ซัลเฟต 0. 9 กรัม - แคลเซียม 26 มิลลิกรัม - ฟอสฟอรัส 46 มิลลิกรัม - เหล็ก 0. 8 มิลลิกรัม - เบต้า-แคโรทีน 99 ไมโครกรัม - วิตามินเอ 17 ไมโครกรัม - วิตามินบี 1 (ไทอะมีน) 0. 04 มิลลิกรัม - วิตามินบี 2 (ไรโบฟลาวิน) 0. 07 มิลลิกรัม - ไนอะซีน 0. 1 มิลลิกรัม - วิตามินซี 27 มิลลิกรัม ประโยชน์ของกล้วยหอมต่อสุขภาพ 1. ช่วยเติมความสดชื่นให้ร่างกาย กล้วยเป็นผลไม้ที่มีน้ำตาลอยู่ 3 ชนิด คือ น้ำตาลซูโครส ฟรักโตส และกลูโคส ซึ่งน้ำตาลเหล่านี้จากกล้วยหอมเป็นสารอาหารที่ร่างกายพร้อมนำไปใช้เป็นพลังงานได้ทันที ฉะนั้นใครอยากเติมพลังให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า กล้วยหอมสักลูกก็ช่วยได้ โดยเฉพาะหากกินกล้วยหอมหลังออกกำลังกาย ร่างกายก็จะรู้สึกสดชื่นขึ้น คนที่วิ่งระยะทางไกล ๆ หรือออกกำลังกายหนัก ๆ เป็นประจำ ลองสังเกตได้เลยค่ะว่าเขาจะพกกล้วยหอมไว้เป็นอาหารหลังออกกำลังกาย 2. ช่วยคลายเครียด กล้วยหอมมีกรดอะมิโนประเภททริปโตเฟน ซึ่งเป็นกรดอะมิโนที่มีส่วนช่วยกระตุ้นเซโรโทนิน ฮอร์โมนที่ช่วยให้ร่างกายรู้สึกผ่อนคลาย หรือเรียกง่าย ๆ ว่าฮอร์โมนแห่งความสุข คนที่มีความเครียดหรือรู้สึกกังวลใจ ลองหยิบกล้วยหอมมากินสักลูกก็อาจจะช่วยให้เครียดน้อยลงได้บ้างไม่มากก็น้อย 3.
– ผล ผลกล้วยเกิดจากดอกเพศเมีย ซึ่งอยู่ที่โคน กลุ่มของดอกเพศเมีย ๑ กลุ่ม เจริญเป็นผล เรียกว่า ๑ หวี ช่อดอกเจริญเป็น ๑ เครือ ดังนั้นกล้วย ๑ เครืออาจมี ๒ – ๓ หวี หรือมากกว่า ๑๐ หวี ทั้งนี้แล้วแต่พันธุ์กล้วยและการดูแล ผลของกล้วยมีการเจริญได้ โดยไม่ต้องผสมพันธุ์ จึงทำให้กล้วยส่วนใหญ่ไม่มีเมล็ด ……. – ใบ ใบกล้วยมีลักษณะเป็นแผ่นใบใหญ่ มีความกว้างประมาณ ๗๐-๙๐ เซนติเมตร ความยาว ๑. ๗-๒. ๕ เมตรปลายใบมน รูปใบขอบขนาน โคนใบมน และแผ่นใบมีสีเขียว